Тамерлан Ибраемов

Әл-Фараби атын. Қазақ ұлттық университетінің физика-техникалық факультетінің түлегі Хромтаудың тумасы. 20 жасында ол  Shakhmardan Yessenov Foundation байқауында жеңіске жетіп, өткен жылдың күзінде Испанияның Тарраса қалашығына электр разрядтарын зерттеуге аттанды. Оның қандай армандары орындалды, тағылымдама оған не берді және қазір жас қазақстандық неге ұмтылуда – барлығы осы материалда.

Есенов атын. қордың ғылыми тағылымдамалар байқауы туралы қайдан білдіңіз?  Неге өтінім беруге шешім қабылдадыңыз және қалай жеңіске жеттіңіз?
Инстаграмдағы қордың парақшасына жазулы болатынмын, бір күні байқау туралы жарнамаға көзім түсті. Байқаудың соңғы күні өтініш бердім. Сол кезде бұл тағылымдаманың алдағы мансапта қандай артықшылықтар беретінін білмедім. Әкем үнемі: «Ең жақсы білім алуға тырыс» деп айтатын. Мен тек тәжірибе мен білім туралы ойладым. Осылайша жеңіске жеттім, өйткені әкемнің ақылын тыңдадым.:)

Зертханада нақты немен айналыстыңыз?
High Voltage Test and Research Center – Amber-де жұмыс істедім. Зертхана Каталония политехникалық университетіне жатады. Көлік құралдарының (атап айтқанда авиацияның) электр энергиясын пайдалануға ауысуына ықпал ететін көптеген зерттеулердің бірімен айналыстым. Бұл ұшақтың электр жүйесінде электр разрядтарын тудыратындықтан, нәтижесінде қозғалтқышты істен шығарып, апатқа әкеледі, біз оларды болдырмаудың жолын қарастырдық.

Сіз кіммен жұмыс істедіңіз?
Жұмыстың бір бөлігін Франциядан келген шетелдік тағылымдамашы-студентпен өткіздім. Ал зертханаға менің жетекшім, Электротехника кафедрасының профессоры және «Amber» зертханасының ғылыми директоры Джорди-Роджер Риба Руиз шақырды.

Тамерлан, тағылымдаманың 3 айында нені меңгердіңіз, не үйрендіңіз?Командаммен әртүрлі электр разрядты детекторларды сынадық және салыстырдық. Әртүрлі оқшаулауы бар ұшақ кабельдерін эксперименталды түрде салыстырып, электрлік ұшақтарда сәтті қолдануға болатын жақсы сипаттамалары бар материалды таптық. Осы уақыт ішінде көп нәрсені үйрендім: электроника, авиатехника саласында жаңа білім алдым, тіпті Python тілінде код жазуды үйрендім. Тәжірибе нәтижелері бойынша бірлесіп мақала жаздық, ол жақында жоғары цитаталық журналда жарияланды.

Басқалармен бөліскіңіз келетін лайфхактар ​​бар ма?
Әрине, бар. Мына сөйлемді өміріңіздің ұранына айналдырыңыз: «You never know until you try». Тағылымдама кезінде маған тәжірибе жасау үшін жиі бірдеңе құрастыруға тура келетін. Алайда, бірдеңе жасамас бұрын ұзақ ойланып, ақылдасатынмын, кеңес алатынмын. Докторанттардың бірі маған жаман болып көрінсе де, әрқашан өз идеямды сынап көруді үйретті. Және бұл инженер ретінде мені жетілдіре алатын жалғыз жол деп түсіндірді. Кәсіби біліктілігімді арттырғанымды қателіктерімнің арқасында білемін. Тағы бір маңызды лайфхак – ең болмағанда қабылдаушы елдің қарапайым тілін үйрену. Сонда күнделікті мәселелерді оңай шешіп, өзіңіз үшін жаңа тілді меңгере аласыз. Ал, баспананы зертханаға жақын жерден табуға тырысыңыз.

Ғылыммен байланысты емес жеке ашылымдар болды ма?
Бес түрлі елден келген мультиұлттық қызметкерлер ұжымында жұмыс істедім. Мәдениеттердің айырмашылығын ескере отырып, командада тиімді жұмыс істеуді және қақтығыстарды болдырмауды үйрендім. Мәдени «шок» та болды. Түскі асты дәл түсте емес, сағат 14.00-де ішуге дағдылана алмадым. Осының арқасында 11.00-де жеміс-жидек немесе йогуртпен пайдалы тағамдар жеуді үйрендім. Аз уақыт кетеді, көп қуат береді. Болашақта спортпен айналысу дағдысын қалыптастырғым келеді – испандықтар үнемі велосипедпен жүреді, жүгіреді немесе футбол ойнайды. Әр жұма сайын жұмыстан кейін  зертханадағы жігіттерімен футбол ойнауға баратынбыз. Содан кейін барда бір саптыаяқ сыра ішіп,  әңгімелесіп уақыт өткізетінбіз. Осы уақытта  жұмыс туралы сөйлеспеуге тырыстынбыз. Профессор туралы әзілдесіп, бір-бірімізге елдеріміз туралы айтатынбыз.

Ковид-19 пандемиясы тағылымдамадан өтуге әсер етті ме?
Әлбетте. Тағылымдамадан өтетіндердің барлығына ПТР-тест тапсыруға назар аудару керек. Ол жақта көбінесе ДДҰ қабылдаған коронавирусқа қарсы вакцинацияның болуы жеткіліксіз. Ұшу алдында оң нәтиже алғаныңызды елестетіп көріңізші, ал сіз әуе билеттерін сатып алып, тұруға тапсырыс беріп қойдыңыз. Мұндай жағдайлардың 99%-ын сақтандыру компаниялары жаппайды. Бір апта бұрын, ұшар алдында өзіңізді барынша оқшаулауға тырысыңыз, қайтаруға болатын билеттерді сатып алуға тырысыңыз және т. б. Өзіңізбен бірге ең негізгі деген дәрі-дәрмектерді алыңыз, қажет болған жағдайда ұшар алдында дәрігерге барыңыз.

Балалық шақтағы ең жарқын естеліктеріңіз қандай?
Мен сияқты, аулада өскен жігіттері үшін футбол бәрінен де жоғары болды. Бәріміз бір-бірімізбен: «Реал Мадрид» немесе «Барселона» деп сөз таластыратынбыз? Тағылымдаманың арқасында өзімнің екі балалық арманымды орындадым. Біріншісі – жоғарыда аталған клубтар арасындағы текетіреске, әлемдегі ең әйгілі «Ел Класико» футбол матчына бару. Матч Барселонада болғандықтан, бұл менің тағы бір арманымды орындады – теңіз жағасында жалаң аяқ жүру.  Кішігірім кеншілер қаласынанмын және бұрын ешқашан теңіз жағасында болған емеспін.

Алдағы жоспарларыңыз қандай, Тамерлан?
Өткен тағылымдамамның тәжірибесі мен артықшылықтарына ие бола отырып, шетелдік үздік университеттің магистратурасына/докторантурасына түсуге тырысамын. Келесі жылдың басты міндеті – қажетті емтихандарға дайындалу және тапсыру, эссе жазу және т.б.

Сәттілік, Тамерлан, бұл арманыңыз да орындалсын!