ТАРТОҒАЙ АУЫЛЫНДА ШАХМАРДАН ЕСЕНОВКЕ МҮСІН ОРНАТЫЛАДЫ

Бұл туралы және Қазақстанда «еліміздің бас геологының» 90-жылдығын қалай атап өтетіні жайында Ш. Есенов атындағы ғылыми-білім беру қорының жобалар үйлестірушісі Григорий Ли айтып береді.

— Есеновтың туған ауылында біз мүсін орнаттық. Ол қоладан жасалып, тура № 153 мектеп-гимназиясы ғимаратының алдында орнатылды. Мүсіннің авторы – Қазақстан Суретшілер одағының мүшесі, қызылордалық Мұратбай Умбетов. Қазан айында біз салтанатты ашуды жоспарлап отырмыз. Оған жергілікті тұрғындар, билік өкілдері және ғалымның туыстары шақырылды. Осы уақытта біз сол мектепте Есеновтың мұражайын да ресми түрде ашуға ниеттіміз, Дирекция бізге мұражайды жасау өтінішімен жүгініп, оған фойеден орын бөлді. Біз бұл кеңістікті ұтымды толтырудың амалын қарастырып қойдық.

Есенов атындағы қор қазіргі таңда фойенің күрделі жөндеуін жүргізіп жатыр, Академик туралы ақпараттан тұратын стендтердің жасалуы жүргізілуде, интербелсенді тақта және ноутбук, сканер, принтер және ксерокс, ғалым туралы бейнематериалдарды көрсетілетін, орнын ауыстыру мүмкіндігі бар үлкен теледидар сатып алынды. Қор сонымен қатар мектеп мұражайы үшін мектеп оқушыларымен сабақтарды жүргізуге болатын заманауи жиһаз сатып алды. Мектепке сондай-ақ геологтың өмірі туралы 4 кітаптың 80 көшірмесі табысталады. Төрт кітаптың біреуі ғалымның 90-жылдығына орай қормен арнайы шығарылатын, Әл-Фараби ҚазҰУ-мен басып шығарылатын «Өнегелі өмір» сериясының шығарылымы болады. Мұражайды жасау бойынша барлық жұмыстар, ұйымдастырушыларының жоспарларына сәйкес, жаңа оқу жылының басына дейін аяқталуы тиіс.

— Академик туралы 20-минуттық деректі фильмнің өндірісі аяқталуда. Оны жас, бірақ-та тәжірибесі мол алматылық Octopusпродакшн-компаниясы жасап жатыр. Есеновтың кадрдағы бейне және кино-мұрағаттық материалдарының жетіспеушілігін олар қызықты дизайнерлік шешіммен орнын толтыруды ұсынды. Біз картинаны еліміздің үш телевизиялық арнасына ұсынғымыз келеді, – деп түсіндірді қордың қоғаммен байланыс жөніндегі маманы Роман Райфельд.

21-22 қыркүйекте Алматыда Академик Қ.И. Сәтбаев атындағы Геология ғалымдары институтында «Қазақстан минерагениясы» халықаралық-ғылыми-практикалық конференциясы болып өтеді – Ш. Есенов еліміздегі бұл ғылымға зор үлес қосқан адам. Іс-шараның ұйымдастыруына Қазақстанның Минералдық ресурстар академиясы, Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ және Қазақстан Республикасының Білім беру және ғылым министрлігі қатысады.

Алматыда және Қызылордада, Шиелі кентінде және Тартоғай ауылында алдағы 2-3 айда оның серіктестерімен «еліміздің бас геологы» деп аталған Есеновтың 90-жылдығына орай салтанатты жиналыстар болып өтеді. Мұнда қоғамдық, мемлекеттік қайраткерлер, ғалымдар және жергілікті тұрғындар шақырылды. Кездесулер бағдарламасында кітаптың және фильмнің тұсаукесері, ғалым ескерткіштеріне гүл шоқтарын қою.

Өзінің жеке ғылыми үлестерінен, және де Қазақстанға ірі және маңызды пайдалы қазбалардың кен орындарын ашудан басқа, Шахмардан Есеновтың сондай-ақ мыналармен белгілі екенін еске салайық. 33 жасында ол, Қазақ ҚСР геология министрінің қызметіне орналасып, ҚСР-дың ең жас министрі болды. Ол Кеңес Одағының басшылығын Маңғышлақ түбегін Қазақстанның құрамында қалдыруға көндірді. 1962 жылы логикаға қарамастан, оны Түрікменстанға, Әзірбайджанға немесе Ресейге табыстау көзделген болатын. Сондай-ақ, ғалым әл-Фарабидің ең маңызды еңбектерінің Қазақстанда бірінші шығарылымын ұйымдастырды.